Heb je regelmatig het gevoel dat de tijd aan je voorbij vliegt, dat je te weinig energie hebt en dat je tekort schiet? Vind je dat andere mensen veel sneller gaan dan jij en ervaar je dat de wereld zich aan je opdringt? Heb je tijd en privacy nodig om na te kunnen denken en op te laden? Dat zijn typische ervaringen van Enneagram Type 5 De Waarnemer.

Als Enneagram Type 5 ben je vaardig in waarnemen, nadenken en analyseren. Je houdt ervan om alleen te zijn en te studeren om de wereld beter te begrijpen. 

Wat is het Enneagram?

Het Enneagram is het model waarmee ik werk in mijn coaching en training. Het omschrijft 9 aangeboren persoonlijkheidsstructuren en het is een prachtig model om jezelf en anderen beter te leren kennen. Of, om in de woorden van Enneagram Type 5 te blijven: om het leven te begrijpen. 

Inzicht en handvatten

Het model geeft inzicht in je blinde vlekken. Waarom stel je bijvoorbeeld uit? Waarom hou je je mond? Waarom trek je je terug? Waarom maak je ruzie? Waarom oordeel je? Waarom neem je risico’s? Waarom voel je afwijzing? Het zijn ervaringen die voortkomen uit het ego. Het Enneagram geeft daar inzicht in en het geeft heel concrete handvatten voor ontwikkeling en groei. 

Bewustzijn

Wil je als ondernemer zakelijk succes, dan is bewustzijnsontwikkeling de sleutel. Geld op je bankrekening en financiële vrijheid zijn een resultaat van iets. Waarom heeft dezelfde actie bij de ene persoon succes en werkt het bij de ander totaal niet? Neem nu afscheid van patronen die je beperken en ontwikkel patronen die je ondersteunen.

Je hébt een type, je bent het niet; dat type is aangeboren. Je ontwikkelt gedurende je leven onbewust gedrag om te overleven in de buitenwereld. Je denkt dat je jezelf kent, maar dat is niet waar. Je kent je gedrag, en dat is niet wie je bent. Vandaag ga ik in op Type 5, De Waarnemer.

Een kamer voor Enneagram Type 5

Als Enneagram Type 5 trek je je graag terug in je eigen studeerkamer met je eigen boeken en bekende spullen om je heen. Je doet nooit wat weg, want het kan altijd nog eens van pas komen. Dus de kamer waarin je je terugtrekt is een plek van herinneringen en verzamelingen waar je je gedachten de vrije loop kan laten. Je houdt namelijk van denken, en je bent verstandig. Je houdt van structuur, eenvoud en simpele genoegens van het leven. Behalve boeken en kennis heb je weinig nodig. 

Van je omgeving hoor je vaak dat je afstandelijk of arrogant bent. Je houding is ook vaak wat afstandelijk, je staat apart van de groep, je houdt je mond en neemt met je armen over elkaar de boel waar. Je bent erg goed in luisteren, je  bent kalm, bedachtzaam en je hebt tijd nodig. En het moet natuurlijk wel ergens over gaan. 

Het sociale leven

Type 5 is niet heel sociaal vaardig, je komt niet graag op feestjes. Bovendien heb ik de ervaring dat mensen met Type 5 graag weer naar hun eigen huis vertrekken als ze eenmaal de koffie op hebben. 

Mijn lief heeft Type 5: “Kom lief, zullen we gaan?” zegt hij dan. En in de auto op weg naar huis blijkt dat we krap twintig minuutjes binnen zijn geweest. Mijn vader – ook een Type 5 – zei exact hetzelfde tegen mijn moeder: “Kom Nelly, we gaan”, en voordat mijn moeder iedereen gedag had gezegd zat hij al in de auto. 

Werken met het Enneagram geeft ook begrip voor het gedrag van anderen. Typen 5 hebben het idee dat er teveel van hen wordt verwacht en om die reden willen ze graag weer weg. Ze willen het liefst met rust gelaten worden. 

Studeren om te begrijpen

Een Type 5 leest graag, mijn lief ook. Het is eigenlijk meer studeren dan lezen. Er staan veel boeken in zijn bibliotheek van grote filosofen, wetenschappers, krijgers, denkers, meesters en wereldverbeteraars. Grote voorbeelden voor de mensheid. Type 5 bestudeert ze graag om de wereld beter te begrijpen. Hij weet precies wie wat heeft gezegd, waar het staat en bij wijze van spreken nog op welke bladzijde. En pas als het wetenschappelijk bewezen is, is het waar. Hij studeert om te begrijpen; “Als ik het begrijp kan ik in contact komen met mensen.” 

Maar al die kennis houden Typen 5 graag voor zichzelf. Ondernemers met Type 5 die ik heb gesproken hebben de overtuiging dat ze weinig weten en vinden zichzelf nietig. Dat is een belangrijke reden waarom ze moeilijk in actie komen en veel tijd nodig hebben. Hierbij komt ook nog dat ze een oordeel hebben over de kennis van anderen; die kennis vinden ze altijd ontoereikend. Ze hebben nogal de neiging anderen dom te vinden. 

Onbewust 

Je verzamelt gretig kennis, maar je bent gierig om het te delen. Dat gedrag hou je onbewust in stand door leegte en niet-weten uit de weg te gaan. Het is allemaal onbewust gedrag dat je in stand houdt; een blinde vlek. Dat is precies de reden waarom je een oordeel hebt over anderen: je gaat het uit de weg bij jezelf en je ziet niet dat het voortkomt uit het ego.

Groei

Maar wil je ontwikkelen en groeien, dan moet je juist aangaan waar je van weg wil. Dingen anders doen en afscheid nemen van typische patronen. Precies het tegenovergestelde van wat je gewend bent. 

Doe spontaan

Voor Type 5 betekent dat bijvoorbeeld spontaan dingen gaan doen, bijvoorbeeld ongepland naar de bioscoop, langer blijven op feestjes, met onbekende mensen spreken, je lichaam ontspannen en je hoofd uitzetten. Toon interesse in anderen en laat je oordeel over hen los; je hoeft niets te vinden van een ander. 

Deel

Deel je kennis, schrijf een boek. Zoek een podium waar je kan vertellen over alles wat je weet. Maak het publiek deelgenoot van al je kennis. Zie dat je publiek echt op jou zit te wachten en snap dat je jezelf en anderen tekort doet door het allemaal voor jezelf te houden. Een boek schrijven is ook een mooie manier om vertrouwen te ontwikkelen in je eigen kennis. Je weet al genoeg en je mag erop vertrouwen dat je de nodige kennis op het juiste moment beschikbaar hebt. 

Voel

Voel emoties. Ga naar je hart. Werk aan de liefdesrelatie met je partner en ontwikkel je seksualiteit. Spreek de liefde regelmatig uit. Voel je eigen emoties daarin en ervaar het lichamelijk aspect van de liefde. Spreek je gevoelens uit naar anderen. Raak anderen aan, ervaar wat dit met je doet. Dus in plaats van afstand bewaren juist nabijheid zoeken. Je mag je best kwetsbaar opstellen. 

Voel je lichaam. Kom uit je hoofd en ga via je hart naar je lichaam. Begin met lichaamsbeweging: ga dansen en sporten. Kom uit de bibliotheek en stap op de fiets. Ga een vechtsport beoefenen. Laat je gaan op de dansvloer. 

Ik weet ook zeker dat mijn lief je zou adviseren dagelijks de 5 Tibetanen (eenvoudige yoga-oefeningen) te gaan doen. Heerlijke om je dag mee te beginnen en direct in je lijf te komen. Ik doe ze zelf ook iedere ochtend in de tuin. Meditaties in combinatie met lichaamswerk zijn heel goed voor Enneagram Type 5. 

Verander

Begrijp goed dat verandering in je leven en werk ontstaat door zelf te veranderen. Veranderen van alleen je gedrag is niet genoeg, dat is meer een manipulatie van de buitenwereld, wat wellicht kortdurend verlichting van pijn geeft. Het is vooral noodzakelijk om op een andere manier de wereld in te leren kijken. Het Enneagram geeft daar inzicht in.

Meld je direct aan voor de gratis online training Ontdek de Wijsheid van het Enneagram. In deze training komt dit allemaal uitgebreid aan bod.